Friday, November 18, 2016

Նախագիծ, որը նոր խոսք էր հայաստանյան քաղաքական ու հեռուստատեսային կուլտուրայում․ «Այո/Ոչ»-ը 1 տարեկան է

Ուղիղ մեկ տարի առաջ մեկնարկեծ մի հեռուստանախագիծ, որն իր ֆորմատով բացարձակ նորություն էր ոչ միայն հայկական հեռուստատեսության, այլը հայաստանյան բաց քաղաքականության ասպարեզում։ Խոսքը սահմանադրական բարեփոխումների քարոզարշավի շրջանակներում անցկացվող «Այո/Ոչ» նախագծի մասին է։

Հանրաքվեն եղավ, դրա արդյունքներն արձանագրվեցին ու շուտով մենք արդեն կապրենք նոր սահմանադրական իրականություն, բայց մի տեսակ անարդարացիորեն մոռացվեց «Այո/Ոչ»-ը։ Իրականում, եթե հետհայացք գցենք, ապա կարելի է հանգիստ խղճով ասել, որ այդ նախագիծը թերևս ամենանշանակլից ձեռքբերումներից մեկն էր, որ ունեցել ենք ակտուալ քաղաքական դաշտի վերջին տարիներում, քանի որ առաջին անգամ էր, որ այս մասշտաբով հարթակ էր տրամադրվում բաց քաղաքականություն վարելու համար։

Անկախ կարծիքների տարբերություններից, մի բան աներկբա է․ դեռ երբեք չէր եղել մի նախագիծ, որտեղ ինչ որ հարցի շուրջ տրամագծորեն հակառակ դիրքորոշումներ դավանող քաղաքական ուժերն ու գործիչները հնարավորություն ունենային քաղաքակրթության նորմերը դույզն ինչ չխախտելով, արտահայտեին ու քարոզեին իրենց հայացքները և միևնույն ժամանակ կադրում և կադրից դուրս բավականին յուրահատուկ, իսկ տեղերում էլ՝ զավեշտալի մարդկային հարաբերություններ պահեին։

Ավելին ասեմ․ սա թերևս առաջին անգամն էր, որ համազգային նշանակություն ունեցող ինչ որ ռեֆորմի քննարկումներն արվում էին լայն լսարանի համար ու ոչ միայն հեռուստաէկրանից, այլև հենց տեղերում։ Ի վերջո, նախագծի մասնակիցները այցելեցին Հայաստանի ողջ տարածքով մեկ տեղակայված տասնյակ բնակավայրեր ու համայնքներ՝ փորձելով իրենց տեսլականը ներկայացնել ու ընդունելի դարձնել հայաստանցիների համար։

Կարծում եմ՝ մեր քաղաքականությունը նման նախագծերի պակաս շատ է զգում ու այս ֆորմատը դեռ ասելիք ունի Հայաստանում, քանի որ արդեն մոտ ապագայում Հայաստանում նոր քաղաքական եթերաշրջան է սպասվում, իսկ «Այո/Ոչ»-ի ֆորմատը արդեն ապացուցել է իրեն՝ որպես կենսունակ ու խոստումնալից։

Նախագիծ, որը նոր խոսք էր հայաստանյան քաղաքական ու հեռուստատեսային կուլտուրայում․ «Այո/Ոչ»-ը 1 տարեկան է

Ուղիղ մեկ տարի առաջ մեկնարկեծ մի հեռուստանախագիծ, որն իր ֆորմատով բացարձակ նորություն էր ոչ միայն հայկական հեռուստատեսության, այլը հայաստանյան բաց քաղաքականության ասպարեզում։ Խոսքը սահմանադրական բարեփոխումների քարոզարշավի շրջանակներում անցկացվող «Այո/Ոչ» նախագծի մասին է։

Հանրաքվեն եղավ, դրա արդյունքներն արձանագրվեցին ու շուտով մենք արդեն կապրենք նոր սահմանադրական իրականություն, բայց մի տեսակ անարդարացիորեն մոռացվեց «Այո/Ոչ»-ը։ Իրականում, եթե հետհայացք գցենք, ապա կարելի է հանգիստ խղճով ասել, որ այդ նախագիծը թերևս ամենանշանակլից ձեռքբերումներից մեկն էր, որ ունեցել ենք ակտուալ քաղաքական դաշտի վերջին տարիներում, քանի որ առաջին անգամ էր, որ այս մասշտաբով հարթակ էր տրամադրվում բաց քաղաքականություն վարելու համար։

Անկախ կարծիքների տարբերություններից, մի բան աներկբա է․ դեռ երբեք չէր եղել մի նախագիծ, որտեղ ինչ որ հարցի շուրջ տրամագծորեն հակառակ դիրքորոշումներ դավանող քաղաքական ուժերն ու գործիչները հնարավորություն ունենային քաղաքակրթության նորմերը դույզն ինչ չխախտելով, արտահայտեին ու քարոզեին իրենց հայացքները և միևնույն ժամանակ կադրում և կադրից դուրս բավականին յուրահատուկ, իսկ տեղերում էլ՝ զավեշտալի մարդկային հարաբերություններ պահեին։

Ավելին ասեմ․ սա թերևս առաջին անգամն էր, որ համազգային նշանակություն ունեցող ինչ որ ռեֆորմի քննարկումներն արվում էին լայն լսարանի համար ու ոչ միայն հեռուստաէկրանից, այլև հենց տեղերում։ Ի վերջո, նախագծի մասնակիցները այցելեցին Հայաստանի ողջ տարածքով մեկ տեղակայված տասնյակ բնակավայրեր ու համայնքներ՝ փորձելով իրենց տեսլականը ներկայացնել ու ընդունելի դարձնել հայաստանցիների համար։

Կարծում եմ՝ մեր քաղաքականությունը նման նախագծերի պակաս շատ է զգում ու այս ֆորմատը դեռ ասելիք ունի Հայաստանում, քանի որ արդեն մոտ ապագայում Հայաստանում նոր քաղաքական եթերաշրջան է սպասվում, իսկ «Այո/Ոչ»-ի ֆորմատը արդեն ապացուցել է իրեն՝ որպես կենսունակ ու խոստումնալից։

Saturday, November 5, 2016

Առողջապահության նախարարը, մահացած խննդկանների հարցն ու պարզ մարդկային տակտը

Картинки по запросу Լևոն ԱլթունյանԵրեկ Առողջապահության նորանշանակ նախարար Լևոն Ալթունյանն անզգուշություն ունեցավ լրագրողների հետ և հայտարարես, որ ինքը չի պատրաստվում զբաղվել երկու մահացած ծննդկանի հարցերով։ Դա իհարկե բերեց նրան, որ արդեն երկրորդ օրն է, ինչ Ալթունյանը հանդիսանում է սոցցանցերի ամենաքննարկված կերպարը։ Բնականաբար՝ ոչ դրական կոնտեքստում։

Ինչո՞ւմ է սակայն բուն խնդիրը։ Եթե մի կողմ դնենք էմոցիոնալ ֆոնն ու սենտիմենտները, ապա ըստ էության, նախարարը սխալ բան չի ասել․ նախարարը պետական կառավարման համակարգի թոփ մենեջեր է, ում ֆունկցիան կայանում է նրանում, որպեսզի հնարավորինս արդյունավետ կառավարի իր ենթակայության տակ գտնվող գերատեսչությունը և դրանում ներգրավված հազարավոր աշխատակիցներին։ Իրականում, աննորմալ է, երբ հարցը, որը գտնվում է ինչ-որ հիվանդանոցի գլխավոր բժշկի էլ չէ, այլ բաժանմունքի պետի լիազորության դաշտում, լուծվում է նախարարի մակարդակով։ Նույնքան աննորմալ է, երբ ամեն տեղային հարցի մասշտաբով նախարար խառնվի, որպեսզի համակարգը աշխատի ադեկվատ։ Կարծում եմ սրա հետ ոչ ոք չի վիճի։ Ու կարծում եմ, որ Ալթունյանը հենց այս միտքն էր ցանկանում ասել։

Սակայն ինչպես ասվում է՝ язык мой - враг мой: Ամենաազնիվ ու խելացի մտքին էլ ասելու ձև կա։ Նախարար լինելը ենթադրում է նաև որոշակի դիվանագիտական հմտության ու պարզ մարդկային տակտի առկայություն։ Երբ դու նախարար ես մի երկրում, որտեղ վերջին մեկ տարում առնվազն երկու խիստ աղմկահարույց դեպքեր են գրանցվել, երբ ծննդկանները բժշկական անփութության պատճառով մահացել են ու դու հայտարարում ես, որ երկու ծննդկանի մահվան հարցերով չես պատրաստվում զբաղվել, դա պարզապես չի կարող լավ ընկալվել; Դա լավ չի ընկալվի առաջին հերթին մահացած ծննդկանների հարազատների կողմից, որովհետև ստացվում է, որ նախարարն ասում է, որ իրենց մտերիմի մահը իր համար էական հարցերի դաշտից էլ չէ։ Դա չի ընկալվի հանրության կողմից էլ, քանի որ նման սառնասրտությունը մարդկային կյանքի հանդեպ պատիվ չի բերում, ոչ էլ այդ սառնասրտության հրապարակային ցուցադրությունն է դրական իմիջին նխաստում։

Այնպես որ, թե՛ Ալթունյանը, թե՛ այլ պետական այրեր պետք է ավելի նրբանկատ գտնվեն իրենց հրապարակային հայտարարություններում, որովհետև նույնիսկ ամենաճիշտ միտքը կարող է հարամվել սխալ մատուցման պատճառով։