Ամուլսարից մինչև Ստամբուլյան կոնվենցիա․ ինչպե՞ս է կառուցված կեղծիքի ու մանիպուլյացիայի իշխանական բուրգը

Վերջին շաբաթներին հանրային դիսկուրսը շիկացած է և օրակարգում երկու թոփ թեմաներ են՝ Ամուլսարի հանքի շահագործման դիլեմման և Ստամբուլյան կոնվենցիայի վավերացման թնջուկը։ Այսօր արդեն բոլորին է ակնհայտ, որ իշխանությունները այս երկու հարցում ունեն սկզբունքային դիրքորոշում, որ դրանք պետք է կյանքի կոչել, բայց այդ որոշման առկայությունը շղարշում են բոլոր հնարավոր և անհնար մեխանիզմներով։ Նաև, հետաքրքիր դուալիզմ է նկատվում երկու պրոյեկտների դերակատարների մասով, երբ մարդը, ով իրականացնում է Ստամբուլյան կոնվենցիայի լոբբինգ, տորպեդահարում է Ամուլսարի լոբբինգը և հակառակը։

Խնդիրը առավել պատկերավոր հասկանալու համար մեզ կոգնի այս ինֆոգրաֆիկան, որտեղ փորձել ենք ներկայացնել դերաբաշխումը և հիերարխիկ ուղղահայացը։

Ինչպես տեսնում եք, բրգի գլխին Նիկոլ Փաշինյանն է, բայց այդ մասին կխոսենք ամփոփման մեջ։

Երկու պրոյեկտներն ունեն գլխավոր կուրատորներ, ովքեր համապատասխան պրոյեկտի գլխավոր պատասխանատուներն են։ Ամուլսարի դեպքում դա փոխվարչապետ Ավինյանն է, իսկ Ստամբուլյան կոնվենցիայի դեպքում՝ Արդարադատության նախարար Բադասյանը։ Հենց նրանք են հաշվետու Նիկոլ Փաշինյանին և հենց նրանց են ուղղված ազդեցության խողովակները։

ՆԱԻՐԻՏ-ի վթարի համար պատասխանատու է Սանդոյանների ընտանիքը

Նաիրիտ գործարանը բազմիցս է հայտնվել արտակարգ իրավիճակներում։ Միայն վերջին մի քանի տարում, այն երկու անգամ խոշոր հրդեհների միջոցով է անցել, որոնց համար այդպես էլ ոչ ոք չպատժվեց։ Ավելին՝ ոչ ոք չհիշատակեց մի շարք կարևորագույն փաստերի մասին, որոնք կարող էին լույս սփռել եղելության վրա։ Պատճառն անուններ են՝ կոնկրետ մարդկանց, կոնկրետ անուններ, որոնց հետևում այլ անուններ են։

Օրինակ՝ գիտե՞իք արդյոք, որ ՆԱԻՐԻՏԸ տեխնիկապես վերահսկվում է «ԴԱՄԻ» ընկերության կողմից, որը ստեղծվել է հատուկ այդ նպատակով։ Առաջին հայացքից, ոչ մի ուշագրավ բան չկա սրանում, եթե չհաշվենք այն, որ հատուկ ՆԱԻՐԻՏԻ վերասկողության համար ստեղծված ընկերությունը բացարձակ անպետք էր դուրս եկել նույն հրդեհների օրինակով։ Ուշագրավը սակայն այն է, որ այս ընկերությունը հիմնել են ՆԱԻՐԻՏԻ ղեկավարներից՝ Ռաֆայել Սանդոյանի որդին՝ Միքայել Սանդոյանը և ոմն Դավիթ (նախկին վարչապետ՝ Տիգրան Սարգսյանի զարմիկը)։

Սխեման հուշում է, որ գործ ունենք ամենասովորական «Պոզերի ու Սմբակների» կանտորայի հետ, որի միջոցով լվացվում էին ՆԱԻՐԻՏԻ փողերը։ «ԴԱՄԻ» ընկերությունն ուներ համապատասխան ստուգումներ ու սպասարկում իրականացնելու լիցենզիա, և գործարանի տեխսասարկման տենդերը միշտ հաղթում էր հենց Սանդոյան կրտսերի ընկերությունը, պարզ է՝ հոր թեթև ձեռքով։ Բնականաբար՝ ոչինչ չէր արվում ու բնականաբար՝ այս ստահակները չէին ցանկանում բավարարվել միայն ՆԱԻՐԻՏ-ից օդից փող քերելով, ու այստեղ մոտենում ենք մյուս ուշագրավ փաստին։

Մյուս ուշագրավ փաստը նա է, որ այս նույն ընկերությունը, որը բացարձակ անպետք էր՝ ՆԱԻՐԻՏԻ տեխնիկական վերահսկման մասով, պարզվում է՝ մի շարք գազալցակայանների ստուգումներ էլ է իրականացրել ու եզրակացրել, որ ամեն բան կարգին է։ Թերևս անակնկալ մատուցած չեմ լինի, եթե ասեմ, որ այդ գազալցակայաններից շատերը արժանացել են նույն ճակատագրին, ինչ ՆԱԻՐԻՏ-ը՝ հրդեհներ, պայթյուններ, տուժողներ․․․ Միակ բանը, որ չի եղել՝ պատասխանատվության ենթարկվածներն են։ Կարիք կա՞, բացատրելու, թե ինչու վթարվեց ՆԱԻՐԻՏԸ և ում անխոնջ վերահսկողության համար ենք պարտական այս տխուր վիճակի համար։

Երբ փաստաբանը քֆրչի է, իսկ քննիչը՝ գողական քֆրչի

Երեկ երեկոյան աչքս ծակեց մի ֆեյսբուքյան գրառում, որի բովանդակությունը պարզապես էլեկտրահարեց ինձ՝ հաշվի առնելով, թե ով էր հեղինակը, իսկ մեկնաբանությունները կարդալուց հետո կարելի էր արդեն հետողորմյա անել ինձ։ Երկար-բարակ չպատմեմ, ահա՛ բուն գրառումը․․․


Անիրազեկ մարդուն կարող է թվալ, որ փողոցային մեկի գրառման հետ գործ ունի ու զարմանալի ոչինչ չկա, բայց խնդիրն այն է, որ գրառման հեղինակը Փաստաբանների պալատի ըմբոստ անդամ է, որը ոչ ավել, ոչ պակաս առաջնորդում է ընդդիմացող 30 փաստաբանների ճամբարը։ Ու փաստորեն ստացվում է ի՞նչ․․․ մարդ, ով օրենքի ու օրինականության գիտակ ու ջատագով պետք է լինի, համարում է, որ օրինակ՝ բանկիրը վաշխառու է ու դա էլ հերիք չէ՝ ծնող հայհոյելու մակարդակի է իջնում։ Գուցե պատվարժան Տիգրան Աթանեսյանը մոի քրիստոնյա է, իսկ քրիստոնեությունում տոկոսով փող տալն իրոք վաշխառություն է կոչվում ու համարվում է մեղք, բայց մի տեսակ դժվար է համադրել եռանդուն քրիստոնյայի կերպարը՝ քֆրչի կոշկակարի բառապաշարի հետ․․․ Ինչևէ, համրենք, որ պարոն Աթանեսյանը պարզապես քֆրչի քրիստոնյա է, ով այն աստիճան է ատում այդ մեղքը, որ չի խորշում հանրային տարածքում հայհոյախառը բառապաշար կիրառել, բայց այն, ինչ կատարվում է մեկնաբանություններում արդեն դասական պոռնոգրաֆի է․․․

Երևի խոր անցյալում են մնացել այն օրերը, երբ կանայք Հայոց աշխարհի փափկասուն էին, կանացի, կամ էլ գո՜նե քֆուր-քյաֆարային ֆլեշմոբերի չէին մասնակցում։ Սակայն Այուսյակ Ալեքսանյանի կին լինելը չէ, որ ինձ հետողորմյայի է հասցնում։ Պարզապես հետաքրքրությունից մղված անցա նրա էջ ու տեսնեմ ի՜նչ․․․ վաշխառուների համար փող «վազվրատ» (մաքուր գողական տերմինաբանություն) անողին առավել ևս ԲՏ համարող օրիորդը աշխատում է Քննչական կոմիտեում, ինքն էլ՝ քննիչ․․․

Ու այդժամ հասկանում ես, որ երբ փաստաբանների պալատի անդամը քֆրչի քրիստոնյա է, իսկ ՔԿ-ի քննիչը՝ գողական գնացող քֆրչի քրիստոնյա, այլևս զարմանալի էլ չէ, որ այս վակխանալիային մասնակցում է մեկ այլ իրավաբան՝ Ռուբեն Մելիքյանը, ով էլ իր հերթին Արցախի ՄԻՊ-ն է։

Հենց այսպես էլ ապրում ենք, մեր սիրած Երկրում, որտեղ փաստաբանը խուլիգան է, քննիչը՝ գողական, գողականը՝ դեպուտատ, դեպուտատը՝ գործարեր, իսկ ՄԻՊ-ն էլ հայհոյախառը ստատուսներում չարաճճիություն է անում․․․

Իսկ ե ՞րբ է հրապարակվելու ԱԺ-ի սև ցուցակը

6-րդ գումարման ԱԺ-ն հստակորեն ավելի վատն է քան նախորդը: Մեր պատգամավորներից շատերին կարծես ԱԺ թողնելուց առաջ չեն ասել, թե որն է նրանց բուն ֆունկցիան: Մեկն ամբողջ օրը ֆեյսբուքում քոմմենթների է պատասխանում` կռիվներ սարքում, սրճարանների սև ցուցակներ կազմում, մյուսը փաբերում 3-4 հոգանոց հանրահավաքներ է անցկացնում, հանրահավաքի մասնակիցների հետ ապստամբում իշխանություների դեմ, ապա 3-4 նախարարից բաղկացած ժամանակավոր կառավարություն ձևավորում, անձամբ գլխավորում այն ու այդպես ամեն երեկո: Մյուսները լռում են: Հաջորդները լռում են, ապա նախորդներից տարբերվելու համար որոշում խոսել, բայց լավ է լռեին: Ոմանք էլ սպասում են, սպասում մի քանի տարի ու ինչ-որ մի օր, ինչ-որ մեկին ուղղված պաթետիկ ելույթ ունենում, արժևորվում սեփական աչքերում, նստում ու նորից մի քանի տարի լռում:

Լռող ու հազարից մեկ սոփեստություն անողների խումբը հրաշալիորեն ներկայացնում է Շուշան Պետրոսյանը, ով լավ երգչուհի է, բայց ակնհայտորեն վատ պատգամավոր է: Շուշանն ինչով ասես զբաղվում է, բայց ոչ երբեք օրենսդրական գործունեությամբ: Ինչը վատ է, շատ վատ…

Իսկ մենք խոսում ենք, որ խորհդրարանական կառավարման համակարգը առաջադեմ է, լավն է, վառ է, ճիշտ է նախորդից: Որ քաղաքական միտքն այստեղ է ծնվում, բոցավառվում ու սփռվում երկրով մեկ:

Ոնց նայում եմ` ԱԺ-ի սև ցուցակը գրելու և հրապարակելու ժամանակն է:

Պարգևատրում՝ քաղաքական ենթատեքստով. Հովհաննես Հովսեփյանին «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ է շնորհվել

Այսօր Սերժ Սարգսյանի հրամանագրով «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալով պարգևատրվել է Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի վերահսկողական ծառայության ղեկավար Հովհաննես Հովսեփյանը։

Առաջին հայացքից կարող է թվալ, որ շարքային նախատոնական պարգևատրում է՝ առանց որևէ քողարկված ենթատեքստերի, սակայն իրադարձությունն այդքան շարքային չի երևում, եթե հաշվի ենք առնում նոր Սահմանադրությամբ նախատեսված վերահսկողական ծառայությունների միավորման փաստը:

Ու հենց այս ենթատեքստում էլ խիստ հետաքրքիր է դառնում Հովսեփյանի պարգևատրումը նման աստիճանի մեդալով: Կարելի է ենթադրել, որ երբ այդ միավորումը լինի, զուտ հռետորական է դառնում այն հարցը, թե ում են վստահելու նոր միասնական մարմնի ղեկավարումը:

Հայկազ Բաղմանյանն առաջին ծիծեռնակն էր

Բաղմանյանն առաջին ծիծեռնակն էր (թող ինձ ներեն ծիծեռնակները), ու ես կարծում եմ, որ դեռ էլի մի քանի օդիոզ գեներալների գլուխներ են թռչելու մինչև 2018 թվականը։ Սկզբունքորեն չեմ ուզում վերստին կրկնել այն բազմաթիվ ու բազմապիսի փաստարկները, թե ինչու պետք է Բաղմանյանը պաշտոնանկ արվեր, որովհետև դրա մասին շատ է խոսվել։ Թերևս արժի միայն նշել, որ շատ քիչ հավանական է, որ առաջնորդվեն հանրային պահանջով ու Բաղմանյանի նկատմամբ որևէ սանկցիա ու պատժամիջոց կիրառեն՝ պայմանով, որ Բաղմանյանը պոզերը չի տնկի ու չի սկսի սաբոտաժ ու առավել ևս՝ հակաիշխանական զեղումներ։ Ըստ իս՝ կոմպրոմիսը հենց դրանում եղել է․ գեներալներն առանց ավելորդ աղմուկի ու կոնվուլսիաների գնում են թոշակի ու ստանում են ինդուլգենցիա՝ գործած մեղքերի համար։

Վերադառնանք բաղմանյանա-խաչատուրովական պելյադայի հետագա ճակատագրին։ Վաղուց արդեն աներկբա փաստ է, որ բանակի զարգացման ու առավել ևս՝ այն արմատական ռեֆորմների կայացման համար, որոնք ակտուալ են հիմա, գլխավոր խանգարող հանգամանքները բանակային վերնախավում ոսկրացած ու ճարպոտած, գեներալական կոչումով մի քանի հանգույցներն են։ Նրանք մարմնավորում են արխաիզմ ու ռեգրես, ուստի նրանցից ազատվելն օրվա հրամայական է ազգային անվտանգության տեսանկյունից էլ, Սերժ Սարգսյանի հետագա ռազմավարության տեսանկյունից էլ։

2018-ին ընդառաջ Սարգսյանը խնդիր ունի երաշխավորելու ուժային կառույցների տոտալ լոյալությունն ու պրոֆեսիոնալիզմը, իսկ մյուս կողմից էլ խիստ կարևոր է, որպեսզի դաշտում նա միակ մարտիկը չմնա։

Նաև այս տեսլականի կոնտեքստում է տրամաբանական, որ գործողությունների քարտ բլանշ է տրվել Վիգեն Սարգսյանին․ չէ՞ որ նույն Բաղմանյանին կարելի էր պաշտոնանկ անել ոչ պակաս մեծ շուքով, բայց այնպես, որ փառքի դափնիները գնային Սերժ Սարգսյանին, սակայն արվեց այնպես, որ հանրությունը հստակ հասկանա, որ այդ որոշումն առաջ է տարվել հենց Վիգեն Սարգսյանի կողմից, ասել է, թե՝ Բաղմանյանին «գործից հանել է» Վիգեն Սարգսյանը։ Նման մատուցումն ավելացնում է պաշտպանության նախարարի թե՛ քաղաքական կշիռը, թե՛ հանրային համակրանքի սանդղակը։ Ինչ մնում է գեներալական աստղերով մյուս «ծիծեռնակներին», ապա կարծում եմ, որ մինչև գարուն էական ափդեյթ կլինի ու հատկապես՝ գլխավոր շտաբի առանցքային հանգույցներում։

«Դասադուլ» դիվերսիոն գործողությունը տապալվեց․ ձախողումների շղթան շարունակվում է

Այսպիսով՝ կարելի է արդեն արձանագրել, որ տարկետման հարցի շուրջ կազմակերպված «Դասադուլ» հատուկ դիվերսիոն գործողությունը տապալվեց։ Այն տապալված էր արդեն երեկ, երբ ուսանողները դասադուլ հայտարարեցին, ինչից հետո իրադարձությունները սկսեցին էժան կրկես հիշեցնել․ մի քանի ժամ տևած դասադուլից մարդ վատացավ, այսօր Բաղրամյանը փակեցին ուղիղ 15 րոպեով, իսկ հետո ցրվեցին, օրենքն ընդունվեց․․․ Կարծում ենք, որ այս փուլում արդեն բոլորի համար ակնհայտ է, թե ովքեր էին քաղաքական այս կարճ բենեֆիսի իրական բեմադրողները։ Տարակուսանք է առաջացնում թերևս այն, որ անգամ մարդավարի չէին բարեհաճել քողարկել այն բոլոր սպիտակ թելերը, որոնցով այս գործընթացի լեյտմոտիվ դեմքերն ու մոխրագույն կարդինալները կապակցված են իրար․․․ Ինչևէ, առավել հետաքրքիր են ձախողման պատճառները։ Թվում է, թե շատ հարմար թեմա էր ընտրվել, որպեսզի սոցիալական այնպիսի շարժում ձեռնարկվեր, որը կսասաներ Սերժ Սարգսյանի թիմի դիրքերը, բայց այս խաղը ձեռնարկողները լավ չէին հաշվարկել իրենց խաղաքարտերն ու դրույք անելով տարկետման հարցի միայն էմոցիոնալ կողմի վրա՝ մոռացել էին մի շատ կարևոր բան։ Այո՛, բանակին վերաբերող ՑԱՆԿԱՑԱԾ հարց բարձր էմոցիոնալ ֆոն ունի մեր ժողովրդի համար, բայց ամեն հարց չէ, որ միանշանակ ընկալում ունի։ Նույն տարկետման հարցը հենց դրանցից է։ Այո՛, կան մարդիկ, ովքեր առաջին հերթին էմոցիոնալ մտածողություն են ցուցաբերում ու սկսում են բողոքել, դասադուլներ անել, հիասթափված արտագաղթել ու չարանալ, երբ խոսքը գնում է տարկետման մասին։ Դրանք առավելապես այն մարդիկ են, ովքեր տարկետման համակարգի շահառուներն են, նրանց հարազատներն ու, միանշանակ, բոլոր այն մարդիկ, ովքեր պլանավորում են տարկետման միջոցով խուսափել զինվորական ծառայությունից։ Սակայն կա մարդկանց մեկ այլ, ոչ պակաս մեծ խումբ, որը նույնքան էմոցիոնալ մտածողություն է ցուցաբերում ու համարում է, որ անարդար է, որ մեկը ծառայի, իսկ մյուսը, գիտնական խաղալով, խուսափի ծառայությունից, արդարացված չէ համարում, որ հազարավոր տղաներ խրամատներում իրենց կյանքը վտանգեն, մի քանի հարյուր գանգրահեր, մորուքավոր տղաներ ու հիփսթեր աչոնիկներ ազգափրկիչ խաղան ու խոսեն արդարությունից։ Էլ չխոսենք այն մասին, որ շատ պարզ իրողություն կա․ տարկետումը վերացնել առաջարկողներն ունեն երկաթբետոնե արգումենտատիվ բազա ու բացի էմոցիոնալ մանիպուլյատիվ հնարքներից՝ կարողանում են բերել փաստեր, թվեր ու տրամաբանական առաջարկներ, ինչը բացարձակ չի ստացվում տարկետման պահպանման կողմնակիցների մոտ։ Մի խոսքով՝ օպերացիան տապալվեց, ու սա հերթական, բայց ոչ վերջին ձախողումն էր։ Եվ մինչ ոմանք փորձում են սրանում տեսնել սոսկ Վիգեն Սարգսյանի դեմ ուղղված դիվերսիոն գործողություն, իրականում հարվածի գլխավոր հասցեատերը Սերժ Սարգսյանն էր։ Հարվածն էլ, ըստ ամենայնի, վերջինը չէր, բայց եղածները մեծ հավատ չեն ներշնչում, որ հաջորդներն ավելի հաջողակ կլինեն։